Tổng thống Donald Trump vừa ký lệnh gây tranh cãi áp đặt thuế đối với các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, khiến nhiều nước bày tỏ tức giận.

Vào chiều ngày 8/3, Tổng thống Trump đã chính thức ký thông qua dự luật đánh thuế 25% đối với sản phẩm thép nhập khẩu và 10% đối với sản phẩm nhôm nhập khẩu. Quyết định này có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày ký, ngoại trừ Canada và Mexico là 30 ngày.

Theo Tổng thống Trump, động thái trên được đưa ra sau cuộc điều tra kéo dài 9 tháng về các mối quan hệ thương mại của Mỹ. Ông Trump khẳng định ngành thép và nhôm của Mỹ chịu tác động nặng nề bởi các chính sách thương mại “hiếu chiến” của nước ngoài. Hậu quả là các nhà máy chịu tác động xấu, nhiều cộng đồng đang phát triển thịnh vượng bỗng biến thành các thành phố ma.

Trong bài phát biểu của mình khi ký thông qua dự luật mới, Tổng thống Trump chỉ ra sản lượng thép của Trung Quốc trong một tháng bằng sản lượng thép của cả nước Mỹ trong một năm và rằng luật thuế mới được đưa ra sau chiến dịch được triển khai để bảo vệ cho người lao động Mỹ.

Cùng ngày, Nhà Trắng công bố đã có sẵn những biện pháp ngoại lệ tạm thời áp dụng với sản phẩm nhập khẩu từ Canada và Mexico trong bối cảnh Mỹ đang đàm phán lại với hai nước này để điều chỉnh lại Hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ (NAFTA).

Chia sẻ với giới truyền thông, Tổng thống Trump cũng cho biết chính quyền của ông sẵn sàng thay đổi hoặc loại bỏ chính sách thuế áp với các nước đồng minh.

Trên Twitter, Tổng thống Trump viết rằng nước Mỹ luôn giữ quan điểm linh hoạt và hợp tác đối với những nước nào thực sự là bạn của nước Mỹ và đối xử với Mỹ công bằng trên cả phương diện thương mại và quân sự. Tuy nhiên, nước Mỹ cùng lúc đó cũng cần phải dè chừng với khả năng bị trả đũa. Nếu kịch bản này thực sự xảy ra, khả năng một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện bùng phát không thể loại bỏ.

Các nước đã bày tỏ giận dữ trước quyết định này, nhiều chuyên gia cảnh báo về một cuộc chiến thương mại mới. Sự phản đối đến ngay từ trong đảng của ông Donald Trump và các đối tác thương mại chủ chốt của Mỹ.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Jeff Flake cho biết ông đang soạn thảo dự luật để hủy bỏ thuế quan, nói rằng chiến tranh thương mại chỉ đem đến thiệt hại. Còn Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan không đồng tình với quyết định của Tổng thống Trump và lo sợ những hậu quả không mong muốn.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố sẽ có biện pháp đáp trả cần thiết, một dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh sẽ không chấp nhận mức thuế bị áp đặt. Cùng lúc, giới chức Liên minh Châu Âu EU đã công bố một loạt mức thuế mà họ sẽ áp đặt lên các mặt hàng của Mỹ.

Cao ủy EU về thương mại, bà Cecilia Malmstrom tuyên bố, khi Mỹ khơi mào cuộc chiến thương mại bằng cách áp đặt thuế, EU có thể tiến hành 3 bước như kiện lên Tổ chức Thương mại thế giới WTO, bổ sung các biện pháp bảo vệ EU trước thép bị chuyển hướng từ Mỹ, và áp đặt thuế với một loạt hàng hóa của Mỹ.

Các nhà lãnh đạo Châu Âu nhấn mạnh, họ không muốn kích hoạt cuộc chiến thương mại, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk cho biết các cuộc chiến tranh thương mại là “xấu và dễ thua”, đáp trả tuyên bố của Tổng thống Donald Trump là “tốt và dễ thắng”.